Deprem anında yapılması ve yapılmaması gereken 22 şey

Deprem, aniden gelişen ve önceden tahmin edilmesi zor olan doğal afetlerden biridir. Bu nedenle, deprem anında nasıl davranılması gerektiğini bilmek hayati önem taşır. Doğru adımlar, saniyeler içinde hayat kurtarabilir.

Bu yazıda, deprem anında yapılması ve yapılmaması gereken kritik davranışları, her bireyin anlayabileceği ve kolayca uygulayabileceği şekilde aktarıyoruz.

🧍‍♂️ Soğukkanlılığını koru

Deprem anında panik yapmak refleks olsa da, bu panik davranışları ölümcül hatalara yol açabilir. En önemli adım, mümkün olduğunca sakin kalmak ve kontrollü hareket etmektir.

• Nefes almayı unutma.
• Bağırmak yerine etrafı dinlemeye çalış.
• Bilinçli hareket etmek için zihinsel kontrolü elinde tut.

🛋️ Güvenli bir yere “çök-kapan-tutun”

Türkiye’de ve dünyada kabul edilen en etkili hayatta kalma yöntemi “çök-kapan-tutun” tekniğidir. Hemen sağlam ve düşmeyecek bir eşyanın yanına geçerek şu adımları uygula:

• Çök: Yere dizlerinle veya oturarak çök.
• Kapan: Başını ve enseni kollarınla koruyacak şekilde kapan.
• Tutun: Yanındaki sağlam eşyaya sıkıca tutun.

🚪 Kapı veya merdiven boşluğuna geçme

Halk arasında yaygın olan “kapı altına geç” fikri, artık önerilmiyor. Kapı kasalarının çoğu sağlam değildir ve düşebilir.

• Merdiven boşlukları en tehlikeli yerlerdir.
• Asansöre yönelmek ölümcül bir hatadır.

🧱 Camlardan ve devrilecek eşyalardan uzak dur

Deprem sırasında camlar patlayabilir, dolaplar veya büyük eşyalar devrilebilir. Bu nedenle:

• Cam kenarlarından, aynalardan ve büyük pencerelerden uzak dur.
• Kitaplık, buzdolabı, gardırop gibi eşyaların yanına değil, yanına ama güvenli tarafına geç.

🧒 Çocuklar ve yaşlılar için özel önlemler al

Evde çocuk, yaşlı veya engelli bireyler varsa, onlara özel güvenlik planı yapılmalıdır.

👨‍👩‍👧‍👦 Aile içi deprem planı için öneriler:

• Her bireyin deprem anında nereye geçeceği önceden belirlenmeli.
• Çocuklara “çök-kapan-tutun” öğretilmeli.
• Yaşlı bireylerin ulaşabileceği yerlerde yumuşak eşya ve battaniye bulundurulmalı.

🧯 Elektrik, doğalgaz ve su vanalarına kesinlikle dokunma

Deprem sırasında doğalgaz veya elektrik sızıntısı varsa, bu genellikle sallantıdan sonra anlaşılır. Sallantı sürerken bu sistemlere müdahale etmek tehlikelidir.

• Sarsıntı geçtikten sonra ana vanaları kapatmak daha güvenlidir.
• Kibrit, çakmak gibi ateş kaynaklarından uzak dur.

🚗 Araç içindeysen dikkatli ol

Deprem anında araç kullanıyorsan:

• Panik yapmadan yavaşça sağa çek.
• Köprü, tünel, üst geçit veya enerji hatlarının altından uzaklaş.
• Araç içinde kal ve radyodan bilgi almaya çalış.

🏢 Asansör, çatı, balkon, dış merdiven kullanma

Sallanma sırasında bu alanlar çökme riski taşıdığı için:

• Asla asansöre binme veya çıkmaya çalışma.
• Balkon, dış cephe merdiveni gibi yerlerden uzaklaş.

🆘 Sarsıntı sonrası iletişimi kontrollü kullan

Deprem sonrası iletişim hatları yoğunlaşabilir. Gereksiz yere arama yapmak, acil durum hizmetlerini engelleyebilir.

• Mümkünse SMS veya internet tabanlı mesajlaşmaları kullan.
• Acil durumda 112 dışında numaraları meşgul etme.

Çök-kapan-tutun yerine dışarı kaçmak daha iyi değil mi?

Hayır. Depremler aniden başlar ve genellikle 10-30 saniye sürer. O sürede dışarı çıkmaya çalışmak, cam kırıkları veya yıkıntılar nedeniyle daha tehlikeli olabilir.

Evde tek başımaysam ne yapmalıyım?

Kendine en yakın güvenli alanı hızlıca seç. En sağlam mobilyanın yanına geçerek “çök-kapan-tutun” uygula.

Evim eski yapıdaysa ne yapmalıyım?

Mutlaka uzman kontrolü yaptırmalı, gerekiyorsa güçlendirme veya taşınma planı düşünmelisin. Deprem sırasında ise yine “çök-kapan-tutun” prensibi geçerlidir.

Deprem gerçeğiyle yaşadığımız bir coğrafyada, bilinçli olmak her bireyin sorumluluğudur. Bu bilgiler hayat kurtarabilir. Kendin ve sevdiklerin için bu kuralları içselleştirmek, sadece bir önlem değil, bir yaşam biçimi olmalıdır. Unutma, doğru bilgi ve doğru tepki hayat kurtarır.

Bağlantıyı Kopyala