Çok Duyduğumuz “UNESCO Dünya Mirasları” Listesine Girmek için Gereken 10 Kriter

Hep duyarız, “burası dünya mirasları listesinde” veya “Unesco tarafından korunuyor” vs. hatta Türkiye’de de birçok örneği var. Kapadokya, İstanbul’daki tarihi yerler, Nemrut Dağı, Truva, Selimiye Cami bunlardan en bilinenleri.

Peki bu Unesco Dünya Mirasları listesine girmek ve korumaya alınmak ne demek, bunun kriterleri neler, nasıl oluyor da Unesco bu eserleri sahiplenip koruyor?

İşte bunun için gerekli ön koşul olan 10 madde kriterleri açıkla belirtiyor. Bunlardan herhangi bir tanesine sahip olmak miras listesine girmek için yeterli. Türkiye’de birkaç tanesini birden aynı anda karşılayan tarihi eserler de var.

Unesco’nun 10 Kriteri

1. İnsanın yaratıcı dehasının bir başyapıtını temsil etmek.

2. Mimari veya teknolojideki gelişmeler, anıtsal sanatlar, şehir planlama veya peyzaj tasarımı konularında insanlık değerlerinin önemli bir değişimini, bir süre boyunca veya dünyanın kültür alanı içinde sergilemek.

3. Bir kültür geleneğine ya da yaşayan veya ortadan kaybolan bir medeniyete benzersiz veya en azından istisnai bir tanıklığa sahip olmak.

4. Mimari ya da teknolojik topluluk ya da manzara olan, insanlık tarihindeki önemli aşamaları / sahneleri gösteren bir bina türünün olağanüstü bir örneği olmak.

5. Bir kültürün (veya kültürlerin) temsili olan geleneksel insan yerleşimi, arazi kullanımı ya da deniz kullanımı veya geri dönüşsüz değişimin etkisi altında savunmasız hale geldiğinde çevre ile insan etkileşimi için olağanüstü bir örnek olmak.

6. Olaylarla ya da canlı geleneklerle, fikirlerle veya inançlarla, olağanüstü evrensel önem taşıyan sanatsal ve edebi eserlerle doğrudan veya somut olarak ilişkilendirilmek. (Komite, bu kriterin tercihen diğer kriterlerle birlikte kullanılması gerektiğini düşünmekte).

7. Üstün doğal fenomenler veya olağanüstü doğal güzellikler ve estetik önem taşıyan alanlar içermek.

8. Yaşam kaydı, yeryüzünün gelişiminde önemli devam eden jeolojik süreçler veya önemli jeomorfik veya fizyografik özellikler de dahil olmak üzere, dünya tarihinin ana aşamalarını temsil eden seçkin örnekler olmak.

9. Bitki ve hayvanların karasal, tatlı su, kıyı ve deniz ekosistemleri ve topluluklarının evriminde ve gelişiminde önemli devam eden ekolojik ve biyolojik süreçleri temsil eden olağanüstü örnekler olmak.

10. Bilim veya koruma açısından tehdit altında olan olağanüstü evrensel değer içeren türler de dahil olmak üzere, biyolojik çeşitliliğin yerinde korunması için en önemli ve önemli doğal yaşam alanlarını içermesi.

Artık bu Unesco Dünya Mirasları neye göre belirleniyor biliyorsunuz, tebrikler. ☺️

Unesco hakkında ansiklopedik bilgi:

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü ya da UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), Birleşmiş Milletler’in özel bir kurumu olarak 1946 yılında kurulmuştur.

Bu kurumun yasası 1945 yılı Kasım ayında Londra’da 44 ülkenin temsilcilerinin katıldıkları bir toplantıda kabul edilmiştir.

Merkezi Paris’te bulunan ve Genel Konferans, Yürütme Konseyi, Sekreterlik olmak üzere üç organı olan UNESCO eğitim, bilim ve kültür alanlarındaki amaçlarını kendisine üye olan her devlette kurulan Milli Komisyonlar aracılığıyla gerçekleştirmeye çalışmaktadır.

UNESCO’nun Filistin’i üye olarak kabul etmesinden sonra Amerika Birleşik Devletleri kuruma yaptığı maddi desteği çekti. Bunun üzerine 2011 Kasım ayında UNESCO, Bali’de Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi ile ilgili düzenlenecek toplantı dışındaki tüm programlarını yıl sonuna kadar iptal etti.

Türkiye Haberleri arşivine göz atabilirsiniz.

Bağlantıyı Kopyala