Bugün size, ortamlarda satabileceğiniz bir bilgi vereceğim. Bir dil, çok kişi tarafından bilinmiyor ama hala kullanılıyor.
Yidiş, yaklaşık olarak 1000 yıldan fazla bir süreden beri Avrupa’da yaşayan Aşkenaz Yahudîlerinin kullandığı bir dil. Genel kabule göre Yidiş, Almanca kökenli ve fakat İbranice, Aramîce, Latince ve Slav dillerinden unsurların karışması ile zaman içinde ortaya çıkmış Cermen kökenli müstakil bir lisan.
Kimi kaynaklarda “Yahudî Almancası” olarak tanımlandığı da görülmektedir. Doğu Yidiş ve batı Yidiş olmak üzere iki ana dil gurubuna ayrılır. Yidiş, hem latin alfabesiyle, hem de İbranî alfabesiyle yazılabilir.
Yidiş, ortaçağdan itibaren Avrupa’da Yahudîler’in zorunlu göçleri dolayısıyla öncelikle doğu Avrupa ve Rusya’da bugün doğu Yidiş olarak tanımlanan lisan yayılmış, 18. ve 19. yüzyıllardan itibaren Yahudîler’in batı Avrupa’ya göç etmesiyle de batı Yidiş ortaya çıkmıştır. 20;inci yüzyıl itibarıyla İsrail ve Amerika kıtalarına da taşınmıştır.
Yidiş, Aşkenaz Yahûdileri’nin kullandığı üç lisandan biridir. Daha çok yazılı metinlerde sınırlı kalmış olarak kullanılmakta olan İbranîce ve Aramîce’nin yanında Yidiş, Aşkenaz Yahudîleri’nin konuşma dili olma özelliğini kazanmış. Aynı şekilde Seferâd Yahudîleri de “Yahudî İspanyolcası” olarak tâbir edilen ve “Yudezmo” adı verilen bir lisan geliştirmişlerdir.
18. yüzyıldan itibaren Yidiş kullanımında büyük oranda doğu Yidiş kullanıldığı için, bugün Yidiş denildiğinde aslında doğu Yidiş kastedilmektedir. Bu zaman zarfında batı Yidiş’in kullanımı büyük oranda terkedilmiştir.
ABD’de (1.250.000 kişi), Rusya’da (701.000), İsrail’de (215.000), Ukrayna’da (634.000), Beyaz Rusya’da (231.000), Almanya’da (49.210), Kanada’da (49.890), Letonya’da (40.000), Romanya’da (1.100), Estonya’da (570), Arjantin’de, Polonya’da, Macaristan’da, Hollanda’da, Moldova’da ve birçok ülkede Musevi azınlıklarca toplam 3.200.000’den fazla kişi tarafından konuşulur.
https://youtu.be/fSueIti3x0U
https://youtu.be/qab0mp1XjdM
Gönderi, kısmen ya da tamamen "silinmiş" içeriğe sahip olarak raporlandı. Alternatif bağlantıya sahipseniz, gönderebilirsiniz. Sahibi olmadığımız videoları indirip kendi sunucumuza çekmeyiz.
Kaynağı Göster💬 Galeri Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?